vrijdag 30 mei 2014

De Negende Huisarts


Half maart organiseerde dokter Michael Hermelijn een drukbezochte persconferentie in zijn praktijk. Journalisten, politici en ruim zestig patiënten gaven acte de présènce. Aanleiding was het feit dat Hermelijn officieel als huisarts met een eigen praktijk op Bonaire wil werken maar nog steeds geen zorgcontract met het Zorgverzekeringskantoor (ZVK) heeft. Volgens Hermelijn hebben de huidige acht huisartsen (met een zorgcontract met het ZVK) zoveel patienten dat ze geen verantwoorde geneeskunde meer kunnen garanderen. Hij stelde ook dat er onduidelijkheid is over ontheffingen om als huisarts te mogen werken, over het wel of niet hebben van een BIG-registratie en over het aantrekken van Europese Nederlandse huisartsen.

Na afloop van de persconferentie trokken de sympathisanten van dokter Hermelijn naar het Zorgverzekeringskantoor. Daar beloofde de directeur dat het ministerie van Volksgezondheid binnen enkele weken uitsluitsel zou geven of Hermelijn wel of geen ontheffing zou krijgen om als zelfstandige huisarts te mogen werken. De zaak speelt al lang, in 2011 ontving het ZVK vierduizend handtekeningen van mensen die wilden dat Hermelijn een zorgcontract zou krijgen. De persconferentie was aanleiding voor enkele politieke partijen om Hermelijn openlijk te steunen, er kwamen vragen en een motie in de Eilandsraad.
 
De kwestie van de 'negende huisarts' houdt al bijna drie maanden de gemoederen flink bezig. Vorige week las ik op de Facebookpagina van de praktijk van Hermelijn dat de Aktiegroep Goede Zorg op Bonaire bezig is met het voorbereiden van een protestmars. Reden om mij eens serieus in de zaak te verdiepen en de feiten op een rijtje te zetten. Laat duidelijk zijn, mij gaat het alleen om het achterhalen wat er precies aan de hand is. Ik heb de regelgeving en relevante rapporten voorgenomen, verschillende huisartsen en dokter Hermelijn zelf gesproken. Het ZVK heeft me voor vragen doorverwezen naar de voorlichter van minister Schippers. Het Openbaar Lichaam wilde niet reageren omdat ze bezig zijn met 'betrokken instanties' tot een oplossing te komen.
 
Wat me is opgevallen is hoeveel misverstanden en onduidelijkheden er zijn bijvoorbeeld over wie wel of geen ontheffing nodig heeft en over de BIG-registratie. In deze blog doe ik een poging de belangrijkste aspecten te verduidelijken:

Ontheffing

In 2005 heeft de regering van de Nederlandse Antillen een landsverordening afgekondigd om - vooral met het oog op de beheersing van de zorguitgaven - de vestiging van medische beroepsbeoefenaren te beperken. De eilanden moesten de landsverordening in eigen regelgeving uitwerken, vanaf 2006 was op Bonaire een moratorium van kracht. Iedereen die zich vanaf dat moment als huisarts op het eiland wilde vestigen, diende een ontheffing van het moratorium aan te vragen. De in 2006 al gevestigde huisartsen, door de gezaghebber beëdigd, vielen daar niet onder hebben en hebben om die reden ook geen ontheffing. Wie zonder ontheffing werkt is strafbaar.

Registratie als arts

In Nederland moet een huisarts een zogenaamde BIG-registratie als huisarts hebben om zich te mogen vestigen. Na de opleiding tot basisarts kiezen studenten een specialisatie, zo wordt de een chirurg, de ander huisarts. Om huisarts te worden moet de driejarige opleiding worden gevolgd. Op de Antillen is het niet nodig om een beroepsopleiding als huisarts te hebben gevolgd. Voor vestiging als huisarts is een registratie als basisarts voldoende, wel met aanvullende stages in bijvoorbeeld het ziekenhuis. Op Curaçao heeft ongeveer twee derde van de huisartsen geen beroepsopleiding als huisarts gevolgd.

Op Bonaire zijn er acht huisartsen met een zorgcontract met het ZVK, het merendeel heeft hun opleiding in de regio gevolgd. Van deze acht heeft één huisarts de registratie als huisarts, een ander de registratie als basisarts. Dit zegt overigens niets over de kwaliteit, door jarenlang te werken op een klein eiland onder vaak lastige omstandigheden zijn de huisartsen hier echte tropenartsen met een schat aan ervaring die een huisarts in Nederland nooit zal opdoen.

Zorgcontract

Sinds 10.10.10  is Bonaire een deel van Nederland en het ministerie van VWS is verantwoordelijk voor de organisatie en kwaliteit van de gezondheidszorg. Op Bonaire deden de huisartsen ook dienst in het ziekenhuis Mariadal. Nederland wilde een scheiding tussen de eerstelijns gezondheidzorg (huisartsen) en tweedelijnsgezondheidszorg (specialisten). De huisartsen 'mochten' niet meer in het ziekenhuis komen. Er kwam een Huisartsenpost waar patienten 's avonds en in het weekend terecht kunnen. VWS trof een variëteit aan huisartsen aan qua opleiding en beheersing van talen. Het ministerie besloot om de huisartsen die op dat moment officieel waren gevestigd én die dat wensten een zorgcontract te geven met afspraken over kwaliteitsbevordering en bijscholing. Tegelijkertijd werd de afspraak gemaakt dat nieuwe huisartsen over een BIG-registratie als huisarts moeten beschikken. Om zich als nieuwe huisarts te vestigen is op grond van het moratorium een ontheffing nodig.

Wie beslist waarover?

De minister van VWS neemt de beslissing of een arts wel of geen ontheffing krijgt. Het Bestuurscollege heeft een adviserende rol. De minister kan het advies van het BC - met redenen omkleed - naast zich neerleggen.
 
Waarnemende huisartsen
 
Een huisarts kan er voor kiezen om wegens drukte in de praktijk een 'waarnemer' aan te stellen met wie hij samenwerkt. Een waarnemer mag geen eigen praktijk hebben en niet op een andere locatie werken. Een waarneming is bovendien tijdelijk. Twee huisartsen (Schräder en Van der Vaart) hebben voor hun respectievelijke praktijk een ontheffing gevraagd voor een waarnemende huisarts. Beide waarnemers, afkomstig uit Nederland, hebben een BIG-registratie als huisarts. VWS heeft hun ontheffingsaanvraag niet ter advisering aan het Bestuurscollege voorgelegd omdat het gaat om een tijdelijke periode en niet om een vestiging als huisarts met een eigen praktijk en een zorgcontract met het ZVK.

Dokter Hermelijn

De vraag is wat de positie van dokter Hermelijn in dit plaatje is. Hermelijn was veertien jaar huisarts op Curaçao, waar hij een van de grootste praktijken had. Een populaire huisarts.  

In 2007 besloot hij naar Bonaire te komen waar nog steeds een moratorium voor de vestiging van huisartsen van kracht was. Hij begon als waarnemer en opende in 2008 een eigen kleine praktijk. De andere huisartsen spraken Hermelijn daar op aan omdat hij niet over een ontheffing om als huisarts te werken beschikte. Op 15 september 2008 stuurde Hermelijn een verzoek aan het BC om een ontheffing, op die brief heeft hij nooit antwoord gehad. In de aanloop naar 10.10.10 stuurde Hermelijn nogmaals een verzoek aan het BC. Die kon niet zomaar een ontheffing verlenen, maar gaf Hermelijn om toch iets in handen te hebben een vestigingsvergunning. Net als wanneer je een duikschool of kapperszaak wilt beginnen, maar als huisarts heb je ook een ontheffing nodig. Ik heb het daar met Hermelijn ook over gehad, de basis van de problemen nu is dat hij in 2007/2008 als een soort free rider op Bonaire aan de slag is gegaan.

Als gevolg van het nieuwe zorgsysteem moesten in 2011 de huisartsen anders gaan werken. Niet meer deels in dienst van de overheid (in verband met het dienst doen in het ziekenhuis) maar werken als zelfstandige ondernemers met een zorgcontract met het ZVK. VWS gaf in 2011 de opdracht om onder andere een inventarisatie te maken van de huisartsen met wie een zorgcontract moest worden afgesloten. Hermelijn heeft toen aangegeven zich niet als huisarts te willen vestigen, hij wilde naar het buitenland vertrekken. In het rapport dat toen is opgesteld voor VWS staat dan ook dat er met hem geen zorgcontract hoeft te worden afgesloten. Later is Hermelijn van standpunt veranderd en wilde zich alsnog als huisarts met een eigen praktijk en zorgcontract vestigen. Sympathisanten ondersteunden die wens met een handtekeningenactie.

Sinds 2011 speelt deze zaak, het ZVK zit er kennelijk mee in zijn maag. Uiteindelijk besloot het ZVK dat de huisartsen dan maar een oordeel moesten geven. Die besloten in meerderheid dat Hermelijn niet in aanmerking moet komen voor een zorgcontract als zelfstandig huisarts. Complicerende factor is ook dat Hermelijn sinds 10.10.10 te maken heeft met de Nederlandse voorwaarde dat nieuwe huisartsen over een BIG-registratie als huisarts moeten beschikken. Hermelijn heeft een BIG-registratie als basisarts, en het is ter beoordeling aan het ministerie van VWS of ze hem op grond van zijn jarenlange ervaring op dat onderdeel ontheffing willen verlenen.

Wat is de huidige stand van zaken? Op dit moment is het Bestuurscollege aan zet. Het BC moet een advies aan VWS formuleren op het ontheffingsverzoek van dokter Hermelijn, maar dat moet natuurlijk wel voldoen aan de afgesproken spelregels. Dat advies moet er voor 1 juni zijn, maar het BC kan ook een maand uitstel vragen. Het kan niet lang meer duren voordat Hermelijn en zijn patiënten weten waar ze aan toe zijn.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten