Een wonderlijke constructie? Niemand zal geloven dat dit bestaat. Toch is dit de situatie van Bonaire, Sint Eustatius en Saba (BES). Drie eilanden die weinig met elkaar hebben. Zelfs de taal niet. Op Sint Eustatius en Saba is de voertaal het zangerige West-Indische Engels, op Bonaire Papiaments. Reizen is omslachtig. Wanneer je van Bonaire naar Saba wilt moet je eerst naar Curaçao, daarna 900 kilometer verder naar Sint Maarten. Vandaar met een klein vliegtuigje of de boot naar Saba. Reizen kost minimaal een dag. Verder naar Sint Eustatius? Eerst terug naar Sint Maarten. Je bent sneller van Bonaire in Amsterdam dan op Saba. Reizen tussen de eilanden is peperduur en vooral weggelegd voor mensen van wie de reiskosten door de overheid worden betaald: politici, ambtenaren en niet te vergeten verdachten die van Sint Eustatius en Saba naar de gevangenis op Bonaire moeten.
Hoe het zo is gekomen? In het kader van de dekolonisatie veegde Nederland in 1954 de zes eilanden in de Caribische zee samen tot het land 'Nederlandse Antillen'. Een onwerkbare constructie; in 1986 mocht Aruba na een jarenlange verbeten strijd voor separacion uit de 'Antillen' stappen. De Antillen van Vijf bleek eveneens geen succes, vooral door de dominante rol van het grootste eiland Curaçao. Op 10 oktober 2010 werd de vlag van het land dat slechts 56 jaar bestond voor de laatste keer gestreken. Curaçao en Sint Maarten werden autonome landen. De 'kleintjes' werden samengevoegd tot de BES-eilanden, drie bijzondere gemeenten van Nederland. In plaats van met Willemstad moesten de eilandsbesturen voortaan zaken doen met Den Haag. In de praktijk werkt het anders. Het grootste eiland Bonaire is met het hoofdkantoor van de Rijksdienst Caribisch Nederland en de meeste rijksambtenaren dominant. Bonaire als de nieuwe boeman.
Er is geen enkele reden om aan te nemen dat de merkwaardige staatkundige constructie van de BES-eilanden een succes zal worden. Ook de drietalige persberichten die de Rijksdienst Caribisch Nederland uitgeeft zullen geen bijdrage leveren aan 'natievorming'. Was dit dan niet te voorzien? Wie al vroeg een vooruitziende blik had, was de Raad van State. Die adviseerde in 2008 om de eilanden niet te veel in één keurslijf te persen. Maak onderscheid! Stel één uitvoeringscoördinator aan voor Sint Eustatius en Saba samen en één voor Bonaire. En geef de eilanden zoveel mogelijk een eigen relatie met Nederland. Wijze raad. Het kabinet-Balkenende sloeg het advies in de wind en benoemde een maand later Henk Kamp als BES-commissaris.
Het verontrustende gevoel dat me de laatste tijd steeds vaker bekruipt is dat Nederland en de BES-eilanden in een verraderlijke fuik zijn gezwommen. Alle partijen komen steeds meer vast te zitten in het net van de BES-constructie en zijn gevolgen. Wat ontbreekt, is het vermogen om problemen daadwerkelijk te benoemen en te analyseren. Onvermogen en onwil. Symptoombestrijding, zoals een dubbeltje minder accijns op de benzine, geen fundamentele oplossing. Zeker op Bonaire wordt alles meteen politiek gemaakt, tot in het absurde. Er is geen enkele ruimte voor kritische kanttekeningen. Wie dat toch waagt wordt meteen in het kamp van tegenstanders van de staatkundige structuur geplaatst en verketterd. Terwijl iedereen die met gezond verstand en een analytisch oog naar de situatie van en op de BES-eilanden kijkt, kan zien wat er aan de hand is, welke concrete stappen en maatregelen nodig zijn om een way out te vinden.
http://www.vandorp.net/titel.asp?id=202
Klopt als een zwerende vinger !
BeantwoordenVerwijderen