Een zaal vol met lokale pers, ook
enkele journalisten vanuit Curaçao. Na een drukke week island hoppen sloot
Ronald Plasterk zijn eerste werkbezoek eind januari als minister van Binnenlandse Zaken en
Koninkrijksrelaties af op Bonaire. Achter de tafel Plasterk en Lydia Emerencia,
de gezaghebber van Bonaire. Radiojournalist Aimed Ayubi stelde de meest
prikkelende vraag: of Plasterk er van de op de hoogte is dat er een breuk is
in het Bestuurscollege met aan de ene kant de gezaghebber en aan de andere kant
de gedeputeerden. En dat op dit moment twee strafrechtelijke
onderzoeken plaatsvinden waarbij gedeputeerden verdachten zijn. Een spannend
moment. Even een ongemakkelijk verzitten van de minister en de gezaghebber.
Plasterk beaamde dat hij inderdaad van de problemen in het bestuurscollege op
de hoogte is, maar dat het oplossen daarvan toch echt op het bordje van
Bonaire zelf ligt. En ja, van de strafrechtelijke onderzoeken wist hij ook, maar
daar kon hij in zijn functie niets over zeggen. Scheiding der machten.
Een jaar geleden trad ze aan, dr.
Lydia Emerencia. Eind vijftig, een pittige dame, Arubaanse met veel familie op
Bonaire. Hiervoor was ze onder andere rector-magnificus bij de universiteit van
Aruba. Ze volgde Glenn Thodé op, ook een wetenschapper. Bevlogen en vol
idealen begon Thodé eind 2008 aan zijn zesjarige termijn als 'burgemeester' van
Bonaire. Na drie jaar hield hij het voor gezien. Gedesillusioneerd, hij laakte
het totale gebrek aan samenwerking op het eiland. Thodé keerde terug naar de Universiteit van Aruba
waar hij rector-magnificus werd.
Emerencia is de eerste vrouwelijke
gezaghebber op Bonaire, ze werd benoemd in die functie na een uitgebreide
sollicitatieprocedure onder leiding van het hoogste Nederlandse gezag op
Bonaire: Rijksvertegenwoordiger Wilbert Stolte. Ze kwam in een onwaarschijnlijk
wespennest terecht, ik betwijfel of het Bestuurscollege - bestaande uit de UPB
van Ramoncito Booi en de overgelopen Rafael Santana - ook maar één seconde van
plan is geweest haar een faire kans te geven. Eigenlijk ging het al meteen mis.
Daags na haar beëdiging verscheen er een artikel van een UPB-prominent in de
lokale media met een analyse van de maidenspeech van Emerencia. Strekking: deze
gezaghebber zal niet lang blijven. Fijne introductie!
Binnen twee maanden meldde de
leiding en gedeputeerden van de UPB al dat ze niet tevreden waren met het
functioneren van de gezaghebber. Als dit zo doorging zouden de raadsleden van
UPB en Santana een motie van wantrouwen tegen haar indienen. Het is opmerkelijk
wat ze volgens hen fout doet. Emerencia probeert als gezaghebber onafhankelijk
te functioneren, boven de partijen te staan. Ze gaat niet akkoord met schimmige
deals, streeft naar transparantie in het bestuur. Ze kreeg het meteen aan de
stok met raadslid Santana. Die was betrokken bij een bouwproject, waarbij al
werd begonnen met het bouwen van huizen voordat de Brandweer, die grote
bezwaren had, een vergunning had afgegeven. Hoe waagde de gezaghebber hier tegen
op te treden?
De verhoudingen zijn helemaal
verslechterd toen de gezaghebber aangifte deed wegens mogelijke valsheid in
geschrifte. Een broer van een gedeputeerde bleek tegen de adviezen in ineens
over een taxivergunning te beschikken en het heeft er alle schijn van dat de
handtekening van de gezaghebber is vervalst. Emerencia overlegde met
hoofdofficier Van Delft die haar het advies gaf aangifte te doen. De
betreffende gedeputeerde is inmiddels uitgebreid door de recherche verhoord.
De verziekte verhoudingen in het Bestuurscollege
worden op Bonaire al maanden op de voet gevolgd. In de populaire inbelprogramma's
op de Papiamentstalige radio blijkt keer op keer dat de moedige Emerencia in
haar strijd tegen corruptie op de steun kan rekenen van een groot deel van de
bevolking. Wie haar niet steunt is Rijksvertegenwoordiger Stolte. Die steunt
zijn politieke vrienden van de UPB, de zusterpartij van het CDA.
Op 1 maart was Emerencia een jaar in
functie. Veel mensen dachten dat ze het eerste jaar niet zou volmaken. Raadslid
Santana schreef een paar weken geleden nog een ingezonden brief in de
Nederlandstalige kranten waarom hij vindt dat de gezaghebber weg moet. Vijf van
de negen eilandsraadsleden liggen al maanden op de loer om op bij de juiste
aanleiding een motie van wantrouwen tegen haar in te dienen. Sterker nog, naar
verluidt staat al iemand klaar in de coulissen om het stokje over te nemen.
Ik weet niet of Lydia Emerencia het
gaat redden, ik hoop het wel. Het lijkt me in ieder geval slopend om in een
omgeving te werken waarin je naaste collega's al vanaf de eerste dag klaar
staan om een mes in je rug te steken. Lonely at the top. Bonaire is langzamerhand het decor voor
een heuse politieke thriller geworden. Met een zorgvuldige geregisseerde
karaktermoord, een kroniek van een aangekondigde dood. Schandalig. Alsof dat
nog niet genoeg is, zijn inmiddels vier UPB-politici verdachten in verschillende strafrechtelijke onderzoeken. Het
Zambezi-dossier komt dit voorjaar voor de rechter.
Het is nu bijna twee maanden geleden
dat Plasterk stelde dat Bonaire de bestuurscrisis zelf moet oplossen. Kijkend
naar de bizarre situatie op Bonaire is op die afzijdigheid wel wat af te
dingen. Lydia Emerencia heeft onlangs in een interview in de Extra gezegd dat
ze af zal treden wanneer de meerderheid van de eilandsraad een motie van
wantrouwen tegen haar aanneemt. Het is duidelijk dat de ontknoping nadert maar
hoe de laatste aflevering er precies uit gaat zien zal vooral afhangen van de opstelling van de Haagse politiek.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten